پوکی استخوان در مردان
پوکی استخوان(OSTEOPOROSIS) همواره به عنوان معضلی جدی برای زنان، مخصوصاً پس از دوران یائسگی مطرح بوده و هست اما در این بین کمتر توجهی به پوکی استخوان در مردان شده است. پوکی استخوان در مردان از آنجا اهمیت دارد که طبق آمار بهداشت جهانی تنها در آمریکا نزدیک به دو میلیون مرد، مبتلا به پوکی استخوان پیشرفته بود و سه میلیون نیز در معرض ابتلا و در مراحل اولیه این بیماری قرار دارند. پوکی استخوان زمانی آغاز می شود که به جای جذب و ذخیره کلسیم، از منابع کلسیم ذخیره شده در اسکلت استخوانی بدن استفاده می شود. در این صورت استخوان ها نازک و شکننده می شوند و مقاومت خود را در مقابل ضربه، حتی ضربه های خفیف از دست می دهند. مهمترین بخش هایی که در اثر ابتلا به پوکی استخوان در معرض شکستگی قرار می گیرند، لگن و ستون فقرات هستند.
پوکی استخوان یک بیماری نهفته اما خطرناک است. نه از آن جهت که باعث مرگ انسان می شود بلکه از آن جهت که توان حرکت و تحرک و زندگی را از انسان سلب کرده و به دنبال آن فرد گوشه گیر، افسرده، عصبی و ... می شود و مرگ تدریجی و خاموشی را برای انسان رقم می زند.
بیش از 50 درصد مردانی که به شکستگی لگن دچار می شوند، تا پایان عمر با مشکل حرکتی مواجه اند و در بعضی موارد که استخوان به صورت ناقص ترمیم می شود، نیاز به پرستاری و مراقبت ویژه دارند.
علل ابتلا به پوکی استخوان
با آن که زمان آغاز دوران یائسگی، قطع ترشح هورمون های زنانه، ظرافت اسکلت استخوانی در زنان و بارداری عواملی مهم و تسریع کننده در پوکی استخوان به شمار می رود، اما مردان نیز با روندی کندتر و پس از سن 65 سالگی به پوکی استخوان مبتلا می شوند.
عواملی چون بالا رفتن سن، مسائل ژنتیک، ساختار اسکلت استخوانی و نژاد هر فرد عواملی غیر قابل کنترل هستند، اما بعضی عوامل نیز مثل کاهش ذخیره و جذب کلسیم، ترشح کورتیکوییدها (گروهی از هورمون های طبیعی که توسط بخش فشرده غده فوق کلیوی ساخته می شوند) کاهش ترشح تستسترون، مصرف سیگار، عصبانیت و ناراحتی های روحی و روانی، افزایش وزن ، عدم تحرک، تغذیه نامناسب و بی اشتهایی عصبی (ANOREXIA NERVOSA) از جمله عوامل ثانویه و قابل کنترل برای تسریع روند پوکی استخوان هستند.
چگونه از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کنیم؟
- با تجویز پزشک می توان از داروهایی استفاده کرد که میزان ترشح کورتیکوییدها را کنترل و میزان ترشح تستسترون را افزایش دهد. (اگرچه این روش امروزه به دلیل عوارض ثانویه آن چندان مورد تأیید نیست.)
- ترک سیگار عامل مهمی برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است.
- آرامش اعصاب و روان، جلوگیری از تشویش و نگرانی و ... نقش مهمی در جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان دارد.
- تغذیه مناسب یا به عبارتی مصرف روزانه انواع سبزی ها و میوه های تازه
- مصرف کلسیم از طریق مصرف روزانه انواع لبنیات مخصوصاً شیر (روزی سه لیوان شیر) گاه قرص کلسیم نیز به عنوان مکمل تجویز می شود.
- مصرف یا دریافت ویتامینD از طریق مصرف قرص یا قرار گرفتن در معرض نور آفتاب که با پیاده روی روزانه میسر می شود. ویتامین D باعث تسریع جذب و نگهداری کلسیم می شود.
و کلام آخر این که پوکی استخوان یک بیماری نهفته اما خطرناک است. نه از آن جهت که باعث مرگ انسان می شود بلکه از آن جهت که توان حرکت و تحرک و زندگی را از انسان سلب کرده و به دنبال آن فرد گوشه گیر، افسرده، عصبی و ... می شود و مرگ تدریجی و خاموشی را برای انسان رقم می زند.
مهتاب. ص. خسروشاهی
